Zomer, jaren tachtig.

Een jongen, Oscar, wil ontsnappen uit zijn gereformeerde milieu. Zijn zus Louise keert juist ernaar terug. Beiden zijn opgegroeid op een vervallen landgoed nabij het dorp Brevendal, met een sterk gelovige moeder en een vage vader. Het dorp bestaat uit twee delen: een gereformeerd en een Moluks deel.

In de hoofdstukken komt afwisselend het verhaal van Oscar en Louise aan de beurt. Louise stopt met haar studie in de grote stad en keer terug op zoek naar….?  Voor Oscar is het een eerste, onmogelijke en onhandige verliefdheid. De Ambonese Jonkie Matupessy zit in Oscars klas, maar voor de rest zijn de werelden van de gereformeerden en Molukkers volkomen gescheiden. Als Oscar een glimp opvangt van Jonkies zus projecteert hij op haar zijn verlangen naar ontworsteling en afstand van het strikte gereformeerde. Zij is exotisch, anders, spannend, bevrijdend.

Binnen het Molukse gezin hoort hij (pas) het verhaal van de Molukkers en KNIL-militairen (“waarom leren we dit niet in de geschiedenisles”). De vader: “Waar laat je je woede als het land dat je als knil-militair hebt gediend je wegstopt in een voormalig concentratiekamp. En dat de Molukkers altijd terugkeer naar huis en haard was beloofd, terwijl ze inmiddels, decennia later, volkomen vervreemd zouden zijn geraakt van Ambon? "Het enige Ambon dat ik heb is hier, hier, hier!” En hij wijst naar zijn hart.

Waarom is Louise eigenlijk terug in dat stijf gereformeerde oord dat ze juist ontvlucht was? De restanten van die religieuze opvoeding zitten toch nog in haar, om op onbewaakte momenten op te borrelen. Zonde, ‘riep ze opgewekt uit’, is ‘een imaginaire ziekte die is uitgevonden om je een imaginaire remedie aan te smeren’. Ze legt het aan met de zoon van de nieuwe dominee, gaat zelfs helpen bij de ‘kindernevendienst’. Hoe dat uitpakt lezen we in de finale van het boek.

De voornaamste kwaliteit van Pastorale vind ik dat de hoofdpersonen zo echt voelen. Je voelt mee met Oscar die zich los wilt maken, met Louise die geborgenheid zoekt (eigenlijk). Het stiekeme roken, de drogredenen die ze wil ontzenuwen. En natuurlijk, bekend van de Enter, de schitterende beschrijvingen en
vergelijkingen die hij maakt.

En uiteindelijk handelt Pastorale over geworteld zijn, en wat te doen als die wortels rot blijken.